Na Grahovcu kod Nikšića danas je na praznik Vaznesenja Gospodnjeg (Spasovdan) obilježeno 166 godina od slavne bitke. Organizatori su bili Eparhija budimljansko-nikšićka Parohija grahovska i Zavičajno udruženje „Stara Hercegovina“.
Praznovanje je počelo svetom arhijerejskom liturgijom koju je u crkvi posvećenoj današnjem datumu, a podignutoj u slavu crnogorskih i hercegovačkih vojnika, služio episkop buenosajreski i južnocentralnoamerički Kirilo sa sveštenstvom i sveštenomonaštvom.
Obilježavanju tog važnog datuma prisustvovao je i ambasador Rusije u Crnoj Gori Vladislav Maslenikov, državni sekretar u Ministarstvu prosjete, nauke i tehnoloških inovacija Dragan Bojović, predstavnici nekoliko hercegovačkih i opština u Crnoj Gori.
U ime opštine Nikšić praznovanju su prisustvovali predsjednici Opštine i Skupštine opštine, Marko Kovačević i Nemanja Vuković, a u ime Opštine Plužine predsjednik Slobodan Delić.
Grahovac je jedno od najznačajnijih mjesta u istoriji Crne Gore. Na tom mjestu maja 1858. godine crnogorsko-hercegovačka vojska, predvođena vojvodom Mirkom Petrovićem, izvojevala jednu od najznajačajnijih bitaka protiv Osmanske imperije. Kralj Nikola je potom naložio da se na Grahovcu u spomen i zahvalnost grahovačkim junacima podigne crkva.
Grahovac je mjesto, besjedio je episkop Kirilo, gdje se projavila slava božija.
“ I baš na ovaj veliki praznik Vaznesenja Gospodnjega daleke 1858.godine kada je Hristos po ko zna koji put u istoriji ljudskoj ispunio to obećanje da će on uvijek biti sa nama iako se vaznosi na nebo. Hristos i njegova sila bili su sa tim junacima, vojskovođama, vojnicima koji su ovdje odbranili slobodu Crne Gore i ugradili još jedan kamen i možemo reći jedan od najznačajnijih u njenoj samostalnosti, slobodu i fizičku ali i duhovnu što je mnogo važnije. Odbranili su vjeru, ovdje od Osmanske imperije koja je tada bila pritisnula gotovo cio Balkan“, kazao je između ostalog vladika Kirilo.
Sa vjernim narodom osveštan je i prerezan slavski kolač, obavljeno je pričešće i litija oko hrama.
Obraćajući se sabranim predsjednik nikšićke Opštine Marko Kovačević istakao je da se na istom mjestu prije 166 godina, kao i danas uznosila molitva, pojala liturgija i bogougodne pjesme.
„Znamo šta je Grahovačka bitka značila i za Crnu Goru i za čitav srpski narod. Tada su se zajedno Crnogorci i Hercegovci borili na ovom polju i nisu se borili poslednji put zajedno, borili su se i na Vučjem dolu, i na Klobuku sve dok nije došlo konačno oslobođenje i ujedinjenje. Danas pred nama koji smo iz Crne Gore i Hercegovine stoje isti zadaci i mi moramo imati i mudrost naših predaka ali i njihovu hrabrost da ih ostvarimo onako kako su ih oni ostvarili i na Grahovcu prije 166 godina“, kazao je Kovačević.
Nije lako, istakao je Kovačević, jer često duvaju vjetrovi.
„Današnji dan nas uči da sve što radimo vežemo za nebo. I prošle godine je neko pitao od ovih vastodržaca bivših i njihovih pulena kakve veze ima Spasovdan sa Grahovačkom bitkom. Eto možete misliti koliko oni imaju veze sa onim ljudima koji su na Spasovdan pobijedili Turke u Grahovačkoj bici. I to treba uvijek da vam bude pred očima da su oni neznaveni, da njima jednostavno nije otvoren put ka istini i da onda jednostavno liče više na tuđina nego na sebe, što je Njegoš govorio „zarobili su sebe u tuđina“. Mi ćemo raditi na tome da se i oni sjete naše stare slave, da se i oni sjete naših predaka, da i oni zajedno sa nama uznose bogu molitvu, kao što smo je mi danas uznijeli i kao što su je uznosili hrišćanski ratnici srpske vojske Crnogoraca i Hercegovaca na Grahovcu prije 166 ljeta na ovom istom mjestu. Bićemo strpljivi, čekaćemo uvijek otvorenog srca i otvorenih ruku sa pitanjem jesmo li braća“, poručio je Kovačević.
U ime domaćina zahvalio se grahovski paroh Petar Krgović, dok je predsjednik Zavičajnog udruženja „Stara Hercegovina“ Nikola Daković najavio da će se na grahovačkom polju, upravo na mjestu gdje se odigrala slavna bitka graditi Spomen park.
„Koji će biti posvećen bici na Grahovcu, koji će biti spomen svim grahovačkim junacima i stradalnicima i koji će vaspitavati i obrazovati sve buduće naraštaje, kako je izvojevana sloboda i gdje je udaren temelj državnosti Crne Gore“, naglasio je Daković.
Generacije naših predaka, reako je Daković, podizane su na grahovačkom mitu, uz strune gusala sa koljena na koljeno prenošena je istorija i od zaborava je čuvan grahovački zavjet.
„Taj zavjet nas obavezuje da ono što smo mi preuzeli od naših slavnih predaka prenesemo na naše potomstvo, da na taj način očuvamo ovu neraskidivu nit koja spaja nebesko carstvo sa zemaljskim prolaznim“, kazao je Daković.
U ime Zavičajnoj udruženja uručio je na dar ikonu starini Iliji Bakoču, u znak zahvalnosti za trud koji i danas ulaže u rad Udruženja.
Ambasador Rusije u Crnoj Gori Vladislav Maslenikov rekao je da je počastvovan što je na Grahovcu.
„Bitka na grahovcu nije bila samo značajna za Crnu Goru, nego i za Rusiju. Divim vam se što čuvate pamćenje na ovu veliku bitku“, rekao je Maslenikov.
Prisutnima su se obratili i sveštenik Mijajlo Backović, mr Luka Kešeljević, pozdravno slovo u ime Hercegovaca imao je mr Obrad Samardžić, dok je na temu „Stradanje srpskog naroda u 20.vijeku“ govorio monah Pavle Kondić.
Priređen je bogat kulturno-umjetnički program u kojem su učestvovali Pjevačko društvo „Grbalj“, guslari Nikola Krivokapić i Goran Vuković, pjesnik Ranko Mićanović, KUD „Piva“, Pjevačko društvo „Banjani“, guslarka Jelena Miljanić.
Program su vodile Nikolina Kovačević i Maja Mršulja
