Srpska pravoslavna crkva, stub nacionalnog identiteta, istorijskog pamćenja i duhovne vertikale srpskog i drugih pravoslavnih naroda Balkana, ponovo je na udaru. Ovaj put, napadi dolaze iz više pravaca i sa neskrivenom žestinom, kakvu nismo vidjeli još od 2020. godine kada je DPS u punoj svojoj snazi kidisao na crkvenu imovinu želeći da je navionalizuje.
Na meti su se prethodnih nedjelja našli patrijarh srpski Porfirije i mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, a orkestrirane kritike stižu od strane dobro poznatih centara moći – tzv. Prve i Druge familije, ideoloških krugova tzv. „Druge Srbije“, ali i, krajnje iznenađujuće, studentskih grupa koje blokiraju univerzitete.
Linč patrijarha zbog istine o obojenoj revoluciji
Patrijarh Porfirije, vrhovni poglavar SPC, našao se pod pravim medijskim i političkim linčem nakon što je ruskom državnom vrhu prenio njegovo viđenje protesta u Srbiji a to je da se u Srbiji, pod maskom građanskog bunta i univerzitetskih blokada, zapravo odvija još jedan pokušaj obojene revolucije. Njegove riječi, izgovorene su sa dubokim osjećajem odgovornosti i zabrinutosti za stabilnost države i naroda, a jasno je da patrijarh očigledno posjeduje malo više informacija negoli oni koji promovišu i afirmišu studentski pokret. Upravo je patrijarh u svojim besjedama i intervjuima afirmisao studente kao budućnost nama bliske Srbije, ali takođe prepoznaje i elemente infiltrirane u studentske proteste a koji upravo od strane, kako srpski zvaničnici i tvrde, potpomognuti stranim kapitalom pokušavaju da sprovedu pomenutu obojenu revoluciju.
Međutim, njegove riječi su ipak dočekane na nož. Mediji i političari bliski tzv. Drugoj Srbiji, čije ideološke matrice često potiču sa zapadnih fondacija i nevladinih struktura, odmah su pokrenuli kampanju. Udarci nisu bili samo verbalni – oni su bili simbolični udarci na samu instituciju Crkve, koja je jedna od rijetkih koja se usuđuje da nazove stvari pravim imenom.
Ovi napadi i prozivanja nisu bili strani ni iz Crne Gore gde su pojedini tzv. „vjernici’ (sada maskirani u političare i javne ličnosti) u maniru DPS-a kidisali na patrijarha zbog pomenute izjave očito u ekstazi od protesta u Srbiji gde lažni oreol studenata koji su tek zakoračili u svoju ozbiljniju sferu života, ne smije ni da se dotakne. Sa druge strane, poglavar njihove Crkve, koju su tako srčano branili tokom litija, sada im je na nišanu, baš poput divne „belvederske braće“ koja su istog tog patrijarha dočekali barikadama od spaljenih guma, da su i patrijarh i mitropolit morali da helikopterom dođu do Cetinjskog manastira.
Atak i na mitropolita Joanikija
Mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, nasljednik blaženopočivšeg mitropolita Amfilohija i jedan od onih duhovnih vođa koji su 2020. predvodili litije za istinsku slobodu vjeroispovjesti u Crnoj Gori, takođe je izložen brutalnim napadima. Povod je bila njegova odluka da služi pomen Pavlu Đurišiću i četničkim žrtvama na Lijevče Polju, odnosno vojnicima i civilima koji su stradali na kraju Drugog svjetskog rata od ustaške ruke, uz „blagoslov“ tadašnje NDH i nacističkih okupacionih sila.
I pored činjenice da to svakako jeste interesantna tema, kao i što je i svaka koja se tiče borbi četnika i partizana, fakat je da je tada dolazilo do velikih previranja u tim vojnim redovima te da je mitropolit odslužio moleban za duše ubijenih.
Gotovo nepogrešivo, iste te strukture koje danas prozivaju mitropolita Joanikija za „veličanje četništva“ slova nisu napisali o zločinima komunističkog režima poput Zidanog Mosta i tog strijeljanja bez suda, kao i bacanje živih ljudi u jame po Crnoj Gori. Treba li pominjati i bestijalnosti poput Pasjeg groblja kod Kolašina a što su sve zločini počinjeni od strane tih struktura. To se i nastavilo i u toku te idealističke Jugoslavije kada su oni koji su imali suprotno mišljenje od onog partijskog bili slati na Goli Otok. Ništa od toga neće promovisati oni mediji koji danas osuđuju izjavu mitropolita koristeći istu za ponovni obračun sa Srpskom pravoslavnom crkvom a sve nakon napada koji dolaze i na samog patrijarha.
Kada se svi ovi napadi analiziraju u kontekstu, postaje jasno da su potencijalno i koordinisani. Nije slučajno da su se istovremeno digli tzv. studenti u Beogradu, političke elite koje sanjaju povratak na vlast mimo izbora, i mediji koji sprovode narative Prve i Druge familije u Crnoj Gori. Cilj je jasan – oslabiti uticaj SPC među narodom Srbije i Crne Gore i razbiti popularnost njenih duhovnih autoriteta i pripremiti teren za nove pokušaje destabilizacije Srbije i Crne Gore.
Ali upravo ovi napadi dokazuju koliko je SPC važan faktor u društvenom životu čitavog Balkana i koliko je njena riječ snažna. Patrijarh Porfirije i mitropolit Joanikije pokazuju hrabrost, dostojanstvo i duhovnu stabilnost u vremenu velikih iskušenja, baš kao što su to uradili i one 2021. godine kada se dogodio pokušaj sprječavanja ustoličenja.
