FOTO: Mitropolija
Već sedmicama, od strane civilinog sektora i dijela medija – kao odgovor na narodnu inicijativu da Vjeronauka dobije status fakultativnog predmeta u osnovnim i srednjim školama – traju pokušaji da se perfidnom zamjenom teza manipuliše percepcijom građana.
Ovo su saopštili iz NVO Mi znamo ko smo. Kako navode, ovakvi istupi ne samo da su nesumnjivi pokazatelj zaostalih tekovina prevaziđenog totalitarnog ustrojstva, već odražavaju još jednu od fundamentalnih protivrječnosti u odnosu na pitanje evropskih integracija koje upravo ovi društveni faktori uzimaju za politički, kulturni i civilizacijski imperativ.
„Sa jedne strane, naime, ovi su centri samozvani nosioci očekivanja da se Crna Gora pravno, politički, ekonomski i kulturno integriše u EU, dok sa druge strane, agresivnom i deplasiranom kampanjom, odbijaju tako temeljan predmet kao što je vjerska nastava – koji, u osnovnim i srednjim školama, postoji ne samo u Grčkoj ili u Poljskoj, već i u Njemačkoj, Austriji, Italiji itd. Štaviše, upravo je krajem 2024. godine org. COMECE (Komisija biskupskih konferencija Evropske unije) prezentovala dokument o vjerskoj nastavi u evropskim školama, u kome, između ostalog, stoji: „Vjersko obrazovanje pomaže učenicima da razumiju istorijske i kulturne dimenzije evropske prošlosti ali i današnjice. Čime se produbljuje razumijevanje evropskog nasljeđa koje je direktno povezano sa hrišćanstvom.” Dakle, neumoljiva je činjenica da je u većini država EU „vjersko obrazovanje” predmet u školama, stoga pristup crnogorskog zakonodavca ne predstavlja evropsku praksu, već izuzetak od nje“, jasni su iz ove organizacije.
Dodaju da se u Crnoj Gori međutim pod plaštom brige za osnovne slobode ili pod krinkom borbe protiv mogućih zloupotreba, pogrešno prezentuje koncept Vjeronauke kao što se pogrešno tumači i pojam sekularnosti.
„Naša zemlja, očito, ne posjeduje zapadnoevropsku političku tradiciju glede odnosa sa vjerskim zajednicama, niti, izgleda, želi da je razvije. Ovdašnji političari u pojam sekularizma često učitavaju ono što je zapravo militantni ateizam, sasvim stran iskustvu zapadnih evropskih demokratija. Čak i ako uzmemo i „najstorži” model sekularizma koji poznaje Evropa – francuski model tzv. „laiciteta”, primjetićemo da je on tolerantniji prema vjerskoj nastavi od pristupa koji njeguju političari u Crnoj Gori. On, na primjer, dozvoljava i stalno zaposlenje duhovnika u licejima, kako bi se starali o duhovnim potrebama učenika, pa i jedan slobodan dan u sedmici, pored nedjelje, za ostvarenje vjerskih potreba učenika. Pored toga, francusko zakonodavstvo dozvoljava i klasičnu, konfesionalnu vjersku nastavu u državnim školama u određenim regionima, itd“, kazali su oni.
Navode i da sama vjerska nastava zapravo nije ništa drugo do oblik školskog sadržaja kroz koji se učenici upoznaju sa temeljnim istinama svoje vjerske zajednice, njenom istorijom, kulturom i običajima.
„Ona, dakle, ne nudi ideološke obrasce, niti politički profiliše učenike, već teži da ih edukuje i opismeni. Takođe ih podsjeća na vrijednosti empatije, učtivosti, altruizma. Uopšte, na one vrijednosti koje čile u postmodernom društvu, te bi vraćanje vjeronauke označavalo ne samo povratak jednoj od obrazovnih tradicija Crne Gore (jer je ovaj predmet u našoj zemlji trajao od početaka školstva sve do totalitarne i represivne 1945. godine) nego i značajan doprinos izgradnji građanske solidarnosti i induvudualne solidnosti budućih generacija. Srpska zajednica u Crnoj Gori pozdravila bi takav čin i zbog svega navedenog, ali i cijeneći da bi se crnogorsko društvo na taj način ujedno približilo svojoj otuđenoj istorijskoj osnovi i vratilo u porodicu evropskih država koje baštine model saradnje, a ne antagonizma Crkve (i ostalih vjerskih zajednica) sa državom“, zaključili su iz ove NVO organizacije.
