Dogovor Rusije i Amerike, povlačenje sa Kosova, podjela interesnih sfera?!

Razgovori između Sjedinjenih Američkih Država i Rusije u Rijadu mogli bi dovesti do povlačenja američkih trupa iz istočnoevropskih zemalja NATO-a, što bi značilo prekretnicu u evropskoj bezbednosnoj arhitekturi, prenosi nemački Bild.

Bild piše da jedna od ključnih tema razgovora jeste mogućnost da SAD povuku svoje snage iz zemalja koje su postale članice NATO-a nakon 1990. godine, uključujući Poljsku, baltičke države i Balkan. Ova inicijativa deo je šire strategije koja bi mogla rezultirati smanjenjem američkog vojnog uticaja u Evropi, a u slučaju Kosova i Metohije, otvara pitanje daljeg prisustva zapadnih snaga u južnoj srpskoj pokrajini.

Povlačenje NATO snaga: povratak na granice pre 1997. godine?

List Bild navodi da se u pregovorima u Rijadu razmatra povlačenje američkih trupa iz Albanije, Bugarske, Hrvatske, Češke, Estonije, Finske, Mađarske, Letonije, Litvanije, Crne Gore, Severne Makedonije, Poljske, Rumunije, Slovačke, Slovenije i Švedske. Ako bi se ovaj scenario obistinio, NATO bi se faktički vratio na svoje granice pre 1997. godine, što je dugogodišnji zahtev Moskve.

Ruski predsednik Vladimir Putin još je 2021. godine zahtevao da NATO prestane sa širenjem i da se američke snage povuku iz država koje su se priključile alijansi nakon Hladnog rata. Zapad je tada odbacio ove zahteve, ali sada, uz iscrpljenost Evrope zbog rata u Ukrajini i povratak Donalda Trampa na čelo Bele kuće, ovo pitanje ponovo postaje aktuelno.

Kosovo i Metohija: šta bi značilo povlačenje SAD?

Posebno značajan aspekt ovih razgovora jeste pitanje povlačenja američkih trupa sa Kosova i Metohije, gde su deo međunarodnih snaga KFOR-a. Bild navodi da bi u takvom scenariju Evropska unija, predvođena Nemačkom i Francuskom, preuzela potpunu kontrolu nad bezbednošću u južnoj srpskoj pokrajini, što bi dodatno pojačalo pritisak na Beograd i Prištinu.

Zapadne obaveštajne službe, prema izvorima nemačkog lista, strahuju da bi Srbija, koja je blisko povezana sa Rusijom, mogla povećati svoj uticaj u regionu, što bi izazvalo zabrinutost u Briselu i Vašingtonu. Američko prisustvo na Kosovu i Metohiji do sada je služilo kao ključni faktor u odvraćanju Srbije od preduzimanja odlučnijih koraka u zaštiti svojih nacionalnih interesa.

Geopolitičke posledice: kraj američke dominacije u Evropi?

Ako bi došlo do povlačenja američkih trupa, to bi značilo slabljenje američkog vojnog uticaja u Evropi, naročito u zemljama koje su postale ključni saveznici Vašingtona u proteklim decenijama. Najveći udar osetile bi Poljska, Litvanija, Letonija i Estonija, koje su se oslanjale na američke snage kao garant svoje bezbednosti.

Evropski lideri sada razmatraju mogućnost povećanja sopstvenih vojnih kapaciteta, ali je pitanje koliko brzo i efikasno to može biti sprovedeno. Zapadne obaveštajne agencije upozoravaju da bi povlačenje SAD moglo voditi unutrašnjim podelama unutar NATO-a, jer bi mnoge članice morale same da snose troškove svoje odbrane.

Za sada nije jasno da li je američko povlačenje realna opcija ili deo pregovaračke taktike. Međutim, prema analitičarima Bilda, ako SAD zaista krenu putem smanjenja vojnog prisustva u Evropi, to bi moglo označiti kraj dugogodišnje dominacije Vašingtona u evropskim bezbednosnim pitanjima i otvoriti prostor za jačanje uloge Rusije u regionu.